3 روش اصلی دباغی چرم طبیعی

1402/09/25 وبلاگ چرم فیل

چرم طبیعی از گذشته تا به امروز مورد توجه و استقبال بسیاری از لوکس پسندان بوده و محصولات چرمی تبدیل به کالایی لوکس شده اند. از این رو پروسه تبدیل پوست خام به چرم، موضوعی جذاب برای افراد شده است.

در ادامه داستان تبدیل پوست به چرم را بررسی کرده و به سوال هایی مثل دباغی چیست؟ روش های مرسوم دباغی کدام اند؟ کدام روش دباغی بهتر است؟ میپردازیم.

اما قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازیم لازم است راه های تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی را شناخته و هنگام خرید محصولات چرم به چند نکته توجه کنید.

دباغی چیست؟

همانطور که در صحبت های اولی اشاره کردیم؛ دباغی به مراحل تبدیل پوست خام حیواناتی مثل: گوسفند، گاو، بز، شتر و… به چرم طبیعی گفته می‌شود. بسته به نوع پوست روش های دباغی نیز کمی متفاوت اند. اما به طور کلی دباغی بسیار زمانبر، دقیق و باظرافت باید انجام گیرد و در کنار مهارت نیازمند تجربه و صبر و حوصله است.

با گذشت زمان و به کارگیری ماشین ها، دباغی دستخوش تغییرات شده اما بسیاری از چرمسازان هنوز با روش سنتی این مراحل را طی میکنند.

دباغی چرم چگونه انجام می‌شود؟

چرم ماده ای کهن بوده که از ابتدا با بشر همراه است و از ابتدا مورد استفاده قرار میگرفته. از این رو دباغی به ابزار و تجهیزات پیچیده ای نیاز ندارد و میتوان گفت اصلی ترین ابزار این کار، صبر و تجربه است. اما با گذشت زمان و پیشرفت بشر روش های مختلفی برای دباغی پوست خام ابداع شده که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.

روشهای دباغی چرم

روش سنتی
روش گیاهی
روش صنعتی

دباغی به روش سنتی

مرحله اول: تهیه پوست حیوان است. پوست گاو به علت نرمی و میزان ضخامت مناسب، برای محصولات چرمی از جمله کیف و کفش چرم بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین محصولاتی که از پوست گاو هستند باکیفیت و مرغوب تر اند. ازین رو دباغی پوست گاو مرسوم ترین است.

مرحله دوم: شستن پوست مرحله بعدی است. شستشوی پوست بین سه الی شش رور زمان میبرد تا همه نمک موجود در پوست خرج شده و خشکی پوست نیز از بین برود. شستشوی پوست به معنای در آب قرار دادن پوست است.

مرحله سوم: پوست بعد از شستشو در محلول آرد جو یا آهک قرار میگیرد. این محلول باعث تخمیر پوست شده و باعث راحت جداشدن مو از پوست است.

مرحله چهارم: این مرحله لش زنی به اصطلاح، برای جداکردن مواد زائد و چربی از پوست است. برای لش زنی ابتدا پوست را آویزان میکنند و با داس میزنند.

مرحله پنجم: پروتئین های اضافه موجود در پوست باعث خراب شدن پوست میشوند. برای جلوگیری از این فرآیند پوست به مدت چند روز در فضله مرغ یا کبوتر همراه با آب قرار میگیرد.

مرحله ششم: پوست خام بافت زنده دارد و برای حفظ بافت و جلوگیری از فاسد شدن به آن نمک میزنند. این کار در پروسه دباغی چندین بار انجام میشود.

مرحله هفتم: از اینجا به بعد وارد مراحل اصلی دباغی میشویم… برای دباغی، پوست در گودالی با عمق 2 متر در محلول آب و مازو لگد مال میشود تا مازو به خوبی به خورد بافت پوست رود. این پروسه دو الی ده روز زمانبرده و پس از آن برای خشک شدن در آفتاب قرار میگیرد.

مرحله هشتم: دوباره برای جلوگیری از فاسد شدن چرم، پوست به مدت 48 ساعت در آب نمک قرار میگیرد و سپس در آفتاب خشک میشود.

دباغی چرم طبیعی

مرحله نهم: برای زدودن بلور های نمک از سطح چرم، دو طرف چرم را با سنگ میمالند. این کار مانع از ترک خوردگی و خشکی پوست میشود.

مرحله دهم: برای نرم شدن چرم، به سطح آن پیه آب شده میزنند و پس از آن به صورت مداوم چندین بار شستشو میدهند.

مرحله آخر: پس از شستشو چرم به دست رنگرز ها پروسه رنگریزی اش آغاز شده و پس از آن برای براق شدن با سنگ یشم سطح چرم را میسایند.

دباغی چرم به روش صنعتی (شیمیایی)

در این روش از مواد شیمیایی مثل کروم یا همان فلز سنگین استفاده میشود و روشی نسبتا قدیمی است. این روش با کروم که رایج ترین ماده دباغی است انجام میشود و خیلی سریعتر از روش های سنتی و گیاهی است. همچنین چرم تولید شده با کروم بسیار نازک تر و نرم تر نیز هست.

دباغی چرم به روش گیاهی

برای دباغی به روش گیاهی، پوست خام در تانین درختانی مثل بلوط یا درخت گل ابریشم قرار میگیرد. مولکول های تانین در پوست جایگزین آب شده و از خشک شدن پوست جلوگیری میکنند. این روش ممکن است کمی آسان به نظر بیاید اما بسیار زمانبر بوده و توسط صنعتگران حرفه ای انجام میشود.

کلام آخر

صنعت دباغی بسار پرزحمت و زمانبر است و همین باعث شده محصولات چرمی ارزشمند و لوکس باشند. ازین رو برای مراقبت از محصولات چرمی خود حتما راه های اصولی را دنبال کنید. برای مراقبت بهتر از چرم طبیعی خواندن این مقاله هم خالی از لطف نیست کلیک کنید.